The happy side of life
Αύγουστος, τίποτα δε δουλεύει, η χώρα σε διακοπές, ας πω κάτι για έναν άνθρωπο που γνώρισα. Ο Γιάννης (ας πούμε) αγωνίζεται να φτιάξει έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης που να «δουλεύει με νερό». Τον παρακολουθώ για τρίτη χρονιά, και φέτος -λέει- το κατάφερε. Το μηχανάκι πήρε εμπρός με καύσιμο 95% νερό, 2%... κόκα κόλα και 3% βενζίνη. Και μόνo που είπα πως «δουλεύει» αρκεί για να αρχίσει ο... Γ΄ Παγκόσμιος, αλλά εμένα κάτι δε μου πήγαινε. Τό ’ψαξα και στο Διαδίκτυο και, προς μεγάλη μου έκπληξη, ανακάλυψα πως γίνεται ο «κακός χαμός» και, αν στο ψαχτήρι βάλετε «water car» ή «pantone», που είναι ο πρώτος(;) διδάξας και τώρα φιλοξενείται σε ψυχιατρείο διότι α. είναι άρρωστος, β. τον έκλεισαν, θα ανακαλύψετε δεκάδες. Πήρε -που λέτε- έναν κινητήρα 100 κ.εκ., έφτιαξε μια διάταξη που ισχυρίζεται ότι διαχωρίζει το υδρογόνο από το οξυγόνο, γέμισε ένα γυάλινο «ρεζερβουάρ» νερό... κόκα κόλα και βενζίνη και έβαλε εμπρός. Δούλεψε για 10 λεπτά, αλλά έχω την υποψία ότι αυτό συνέβη επειδή «έκαιγε» τους ατμούς της βενζίνης, που αναδευόταν με το νερό και την κόκα κόλα. Γιάννη, λέγω. Μπας και, όταν τελειώνει η βενζίνη, η εφεύρεση σβήνει; Δεν έλαβα απάντηση, και μάλλον χάθηκε μια... παγκόσμια αποκλειστικότητα! Το αναφέρω μόνο επειδή πρόκειται για κάποιον που προσπαθεί να φτιάξει κάτι, όπως χιλιάδες στον κόσμο, και επειδή είναι απαίτηση των αναγνωστών να δημοσιεύουμε περισσότερες εργασίες Ελλήνων δημιουργών. «Να δούμε την αισιόδοξη πλευρά» λένε στα μηνύματά τους. Καμία αντίρρηση, αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν τους γνωρίζουμε. Εκτός από κάποια σχέδια που στέλνουν -ή μάλλον έστελναν- οι επίδοξοι Τζουτζάρο, καμία πρόταση δεν έχει έλθει στα γραφεία του περιοδικού τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτό μπορεί να σημαίνει τρία πράγματα: α. Τα όνειρα έσβησαν, β. Οι άνθρωποι που δημιουργούν δε διαβάζουν 4Τ και γ. Η τηλεόραση, ο τρόπος που ζούμε, η κακούργα η κοινωνία ή η θεία μου η Πόπη δεν αφήνουν το ταλέντο τους να κατακτήσει τη χώρα. Δεν το λέω με τη νοσταλγία των παλιών. Παλιότερα ρωτούσαν, λάβαιναν μέρος, νοιάζονταν. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια... «μοναξιά». Είναι σαν κανείς ή έστω ελάχιστοι να ενδιαφέρονται για την τεχνολογία της αυτοκίνησης, της αεροπορίας ή του Διαστήματος. Ερωτήματα που κάποτε απασχολούσαν είναι σαν να μην υπήρξαν. Απόμεινε μόνο η επιφανειακή αντιμετώπιση της τεχνολογίας Formula 1, αλλά το ενδιαφέρον που κάνει έναν πιτσιρικά να πιάνει μεγεθυντικό φακό για να μελετήσει τα σχέδια της ανάρτησης, τις δυνάμεις που επιδρούν κάπου και γιατί, το πώς αντιμετωπίζονται και λειτουργούν τα συστήματα δεν υπάρχει πια. Φταίει το σχολείο; Το γεγονός ότι οι Νεοέλληνες λένε πως οι Περσείδες (τα πεφταστέρια του 15Αύγουστου) είναι... Αμαζόνες από την Περσία; Η καφρίλα που προέκυψε από τις εκπαιδευτικές «μεταρρυθμίσεις»; Εγώ που έμεινα πίσω; Όλα μαζί; Όλα, συν ότι η ιδέα της αυτοκίνησης μετατράπηκε σε μειώσεις τελών ταξινόμησης, αποσύρσεις, τζιπούρες, φιμέ τζάμια, ζαντολάστιχα και βλάχικες συμπεριφορές. Θα πείτε πως υπάρχουν τα «έξυπνα» συστήματα τετρακίνησης, τα ηλεκτρονικά, οι αισθητήρες που σε τσιμπάνε στο μάγουλο όταν νυστάξεις ή κάνουν το τιμόνι να «τρέμει» όταν αλλάξεις λωρίδα. Σκασίλα μου. Από τη στιγμή που χάθηκε η αίσθηση του ανοιχτού δρόμου, οι αγώνες αυτοκινήτου έγιναν αγώνες καρτούν και η Formula 1 παιχνίδι ανάμεσα σε έναν νεοναζί και ένα playboy, το παιχνίδι χάθηκε. Η παλιά φρουρά εκπροσωπείται ακόμη από οδηγούς σαν τους Μάσα, Μπαρικέλο, Ρόσι και Στόνερ και ελάχιστους οδηγούς που «περνούν απέναντι», γιατί μη μου πείτε ότι ο Χάμιλτον έχει σχέση με τους Σένα, Λάουντα και Προστ, για να αναφέρω μόνο τρεις. Ύβρις; Μπορεί, γι’ αυτό ήθελα ν’ ακούσω τη δική σας γνώμη, μιας και, according to Liakopoulos, ο «καιρός γαρ εγγύς». Τι μένει; Αυτό που έγραψα στο προηγούμενο Εν Λευκώ. Ο «γέρος» χορευτής, οδηγός, πιλότος, αστροναύτης, εξερευνητής. Ο άνδρας ή η γυναίκα που τα έκανε και τα είδε όλα, που περνούσε τη λεπτή, κόκκινη γραμμή και επέστρεφε για να συνεχίσει το ταξίδι. Όμως, ο χρόνος περνάει, και έρχεται η στιγμή που δεν μπορείς να τα κάνεις όλα. Αν o ¶ιρτον ήταν σήμερα ζωντανός, θα καθόταν σε μια πολυθρόνα πίσω από το τζάμι του χρόνου και η μοναδική εικόνα που θα έβλεπε θα ήταν της χρονοδίνης, καθώς με το μονοθέσιο περνούσε με 300 το τούνελ στο Μονακό. Οι Κόλινς, ¶ρμστρονγκ και Όλντριν θα θυμούνται τη σιωπή από τη Θάλασσα της Ηρεμίας. Οι εξερευνητές των Πόλων το «άλικο» λευκό. Ο καθένας στη δική του «χρονοπολυθρόνα» με τις αναμνήσεις, μέχρι, σαν τον Κυβερνήτη Πουλ στην «Οδύσσεια του Διαστήματος», να μπει σ’ ένα δωμάτιο και να συναντήσει τον εαυτό του. Ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε το μονόλογό του όταν είδε στο Παρίσι τον Νουρέγιεφ να πηγαίνει σε παράσταση μπαλέτου καθισμένος σε αναπηρική καρέκλα. Πολλοί γράφουν τους μονολόγους τους σε κλινικές αποτοξίνωσης, κάποιοι όταν θυμούνται αγαπημένα πρόσωπα ή τόπους όπου έζησαν ευτυχισμένες στιγμές. Αν έχεις κάνει πράγματα, αν έχεις περάσει απέναντι έστω και λίγο, τότε η «μοναξιά» και η θλίψη της αναχώρησης σε εξουθενώνουν. Έρχεται στον ύπνο, μένει κοντά σου την ημέρα και είναι σαν να ζεις σε δύο κόσμους. Στον κανονικό και στο δικό σου. Τότε οι φίλοι σε λένε μονόχνοτο, απόμακρο, δύσκολο. Πού νά ’ξεραν, όμως, τι μεγάλο δώρο είναι να περπατάς στο βυθό με Καλύμνιους σφουγγαράδες, να βλέπεις την καμπυλότητα του πλανήτη, να πετάς από σύννεφο σε σύννεφο παρέα με τα πουλιά, να κάθεσαι δίπλα σε κάποιον από τους «θεούς» των Ράλλυ της δεκαετίας του ’70 και να «κουτρουβαλάς» τις ειδικές βλέποντας έναν γκρεμό 1.000 μέτρων - για να αναφέρω λίγα απ’ τα δικά μου «απέναντι». Σήμερα, και λόγω ηλικίας, ακόμα και απλά πράγματα φαίνονται «βουνό», καθώς μέσα μου κυλάει η θλίψη για τις ευκαιρίες που έχασα και -γιατί όχι;- χάσαμε. Στο περιβάλλον που ζούμε, στο θέατρο του παραλόγου που ταλαντώνεται ανάμεσα στον Κοσκωτά και στα «πάμπερς», στο Βατοπέδι, στη Vodafone και στη Siemens, που στροβιλίζεται ανάμεσα στη Συνθήκη της Μαδρίτης, στα Ίμια, στους εικονικούς βομβαρδισμούς ελληνικών νησιών και στο κουρεμένο... αυγό, ο μόνος τρόπος να περάσεις απέναντι είναι να σε καλέσει στην εκπομπή του ο Χαρδαβέλας και να περάσεις τις... Πύλες του Ανεξήγητου! Ούτε μία αχτίδα ελπίδας, εκτός αν «ελπίδα» λέμε την κατασκευή εθνικών οδών και σηράγγων, οπότε... chapeau. Αν η άσφαλτος συνιστά «ελπίδα», τότε εγώ κάνω λάθος, και ο Σουφλιάς όχι!Είναι και που ενοχλούμαι πια όταν με αποκαλούν «γραφικό» επειδή ονειρεύομαι. Νιώθω πως ανήκω σε άλλη εποχή, η οποία βρίσκεται πολύ πίσω ή πολύ μπροστά! Δεν ξέρω αν ο κινητήρας «νερού» μπορεί να δουλέψει πάνω από μία ώρα χωρίς να «κολλήσει», μιας και, εκτός των άλλων, το νερό καταστρέφει το λιπαντικό. Αυτό που ξέρω είναι ότι υπάρχουν κάποιοι που ψάχνουν, μελετούν, φτιάχνουν και δοκιμάζουν, αντί να χάσκουν ρουφώντας φραπόγαλα. Πάντως, και για να αναφερθώ στις θεωρίες συνωμοσίας, τέσσερις από τους μπροστάρηδες στην έρευνα για κινητήρες που λειτουργούν με νερό πέθαναν την ώρα που έτρωγαν ή κοιμούνταν, ή κλείστηκαν σε ψυχιατρικές κλινικές. Αυτό δείχνει ότι οι πετρελαϊκές προωθούν την έρευνα για... εναλλακτικές πηγές ενέργειας!
Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις;
Έτσι λέει το δημοσιογραφικό στερεότυπο, επειδή οι περισσότεροι «την κάνουν» για το χωριό ή το νησί. Πράγματι, δεν υπάρχουν, με εξαίρεση την καταστροφή της Ανατολικής Αττικής από τις πυρκαγιές. Κανονικά, όλο το Εν Λευκώ θα έπρεπε να είναι αφιερωμένο στο γεγονός, αλλά ομολογώ πως, ύστερα από 40 χρόνια και εκατοντάδες προτάσεις σε αρμοδίους και μη, δεν έχω κουράγιο να πω το παραμικρό. Όχι πως οι... δικές μου προτάσεις θα εξαφάνιζαν τις πυρκαγιές! Μακριά από μένα η ανοησία. Απλώς θα τις είχαν περιορίσει, μιας και η πρόληψη είναι το καλύτερο μέτρο. Εκτός από τα τεχνικά μέσα (αεροπλάνα, ελικόπτερα, επίγεια τμήματα, θερμικές κάμερες, περιπολίες ελαφρών αεροσκαφών κτλ.), υπάρχουν και τα θεσμικά. Η απαγόρευση κάθε οικοδομικής δραστηριότητας στα δάση, ο έλεγχος των οικοδομικών συνεταιρισμών, η φυλάκιση των νεάντερταλ που χτίζουν φαραωνικές «βίλες» σε εθνικούς δρυμούς, η τιμωρία δασαρχών, υπαλλήλων πολεοδομιών, βουλευτών, υπουργών που κάνουν «χάρες», μια ατέλειωτη επανάληψη των αυτονόητων. Τίποτα -ή σχεδόν- από τα παραπάνω δεν έχει γίνει και, αν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα, ρίξτε μια ματιά στο ιστολόγιό μου, όπου κάθε μέρα σχολίαζα τα γεγονότα.
Και καλά οι πυρκαγιές, που θα επιτρέψουν στους εισβολείς να «σηκώσουν» ακόμα περισσότερα αυθαίρετα. Με τα άλλα τι γίνεται; Με αυτά που συμβαίνουν ή πρόκειται να συμβούν στο Αιγαίο, στη Δυτική Θράκη και στη Μακεδονία... των Σκοπίων. Κακός χαμός θα γίνει, και για ακόμα μία φορά το κρατίδιο θα βρεθεί με το βρακί κάτω, όπως πολλές φορές στο παρελθόν. Μόνο που τα περιθώρια για τις γνωστές χαριτωμενιές και τις «ευρωπαϊκές προοπτικές» της Τουρκίας και της FYROM στένεψαν. Τόσο ώστε δεν αποκλείεται ο «Έλληνας» να μην προλάβει να αγοράσει BMW X6, που την είδα και έπαθα, και είπα πως ω, ναι, αυτό είναι το «αμάξι» του Ρούλη Κουκλεντέ, τόσο προκλητικό σε όψη και σε βάρος είναι. Καλέ, είπα στον Καββαθά. Πότε το γέννησαν; Το 1982 ή το ’83; Πάλι το αίσθημα «ανωτερότητας» που κουβαλάνε οι Γερμανοί. Η BMW X6 35i (υπάρχει και 4.4!) των... 2,2 τόνων με τα δύο τούρμπο και τους 306/400 ίππους δείχνει πόσο μακριά νυχτωμένοι από τη δομική κρίση και την κοινωνική πραγματικότητα είναι οι άνθρωποι της βαυαρικής εταιρείας. Αν το εργοστάσιο δεν έφτιαχνε τους καλύτερους κινητήρες εσωτερικής καύσης στον κόσμο και αν κάποια από τα μοντέλα δεν ήταν άρτια αισθητικά, θα έλεγα πως κάνουν προσπάθειες να καταστρέψουν το καλό τους όνομα. Θα έπρεπε να το πουν BMW Ivris, γιατί τι άλλο παρά ύβρις είναι; Προσπάθησα να με φανταστώ στο τιμόνι, αλλά δεν προέκυψε, γιατί μου θύμιζα τον Κουκλεντέ, και έτσι πήγα στην Πάρο με ένα Ford Ka και την πιστή R1200R, που γιόρτασε τα 30.000 χιλιόμετρα σε 18 μήνες, not bad για την ηλικία του κατόχου. Το οποίο Ka, αν και σαν μισό αυγό, είναι μια χαρά για την πόλη, δίνει και 1-2 λεπτά στους γρήγορους στα εσάκια, αλλά, από άποψη αποδοχής, βράσ’ τα, Χαράλαμπε. Το κοινωνικο-οικονομικό status της οικογένειας του Εκδότη έπεσε στο ναδίρ, ιδιαίτερα όταν σταματήσαμε δίπλα σε τζιπούρα Nitro και ο ιδιοκτήτης μας κοίταξε σαν μυρμήγκια. Κάτι πρέπει, επιτέλους, να κάνουμε για να βγούμε από την αφάνεια, σνιφ!
Show time
Τα όχι πολύ παλιά χρόνια ο Σεπτέμβριος ήταν ο μήνας της Έκθεσης της Φρανκφούρτης. Με τον Βασίλη τον Γιαννακόπουλο ετοιμάζαμε τα φωτογραφικά και πηγαίναμε να πάρουμε ένα διήμερο γερμανικό overdose. Η Έκθεση ήταν γεμάτη από τεράστιες, ενεργοβόρες «λιμουζίνες», που ορκίστηκα να μην ξαναπατήσω. Την τελευταία φορά, μάλιστα, η ζέστη ήταν αφόρητη, το σύστημα πληροφορικής είχε «πέσει», πέθανε και κάποιος από θερμοπληξία, και είπα φτάνει. Ωστόσο, η κρίση έχει και τα καλά της, πρώτο από τα οποία είναι ότι ακόμα και η Mercedes έβγαλε σύστημα προσγείωσης και παρουσιάζει ενδιαφέροντα οχήματα από τεχνολογική και περιβαλλοντική άποψη, αλλά και οι άλλοι κατασκευαστές πηγαίνουν αποφασισμένοι να αλλάξουν το τοπίο. Τα περισσότερα από τα νέα μοντέλα δεν είναι και τόσο νέα, αφού τα έχουμε ή πρόκειται να τα οδηγήσουμε σύντομα στη Δανία, καλά νά ’μαστε. Όπως το Toyota iQ 1.3 με το σύστημα Start-Stop (σταμάτα-ξεκίνα), το οποίο μ’ αρέσει, ίσως γιατί μπαίνει περισσότερο στο μάτι Κουκλεντέδων. Το άλλο που κάνει εντύπωση σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού είναι το Peugeot 207 RC, που το βλέπω συχνά στο δρόμο με ωραιότατες κυρίες οδηγούς. Το νέο 308 RC Z, όμως, είναι «αλλουνού παπά βαγγέλιο», αφού ο 4κύλινδρος υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας των 1.600 κ.εκ. της ΒΜW/PSA, που χρησιμοποιείται στις BMW 1 και στα Peugeot 207, και σε λίγο δε θα ξέρουμε «τίνος είναι, βρε γυναίκα, το παιδί», αποδίδει 218 ίππους, για να μη λέτε ότι τα Peugeot είναι μόνο για τους comme il faut. Αν προσθέσουμε το 6τάχυτο κιβώτιο, την καλή κατανάλωση και την πολιτικά ορθή εκπομπή CO2 (160 γρ./χλμ.), δε λείπει τίποτα.
«Αλλουνού παπά βαγγέλιο» είναι και το VW up!, που συνεχίζει την τεχνολογική «καταιγίδα». Μετά τo GTi και το Polo, το πολύ μικρό αυτοκίνητο που έχει τη μηχανή κάτω από το δάπεδο του χώρου αποσκευών πάει για πόλεμο με τα Smart και Fiat 500 - αν, τελικά, μπει στην παραγωγή με αυτήν τη μορφή, κάτι που νεότερες πληροφορίες από τους 4Τ λένε πως δεν είναι και τόσο σίγουρο. Αλλαγή πλεύσης πληροφορούμαι ότι επιχείρησε και η εταιρεία που... συμπαθώ με το F700, που είναι κάτι σαν αυτοκινούμενο καθιστικό. Το κάθισμα του συνοδηγού περιστρέφεται κατά 180 μοίρες, για να μπορεί ο/η συνοδηγός να μιλάει με τους πίσω. Το πραγματικό ενδιαφέρον, όμως, είναι κάτω από το καπό, όπου υπάρχει ένας κινητήρας τούρμπο 1.800 κ.εκ. μεταβλητής συμπίεσης, που αποδίδει όσο ένας 3.6 V6 - αφήστε που οι εκπομπές CO2 δεν ξεπερνούν τα 127 γρ./χλμ., και, αν αυτό δεν είναι πρόοδος, δεν ξέρω τι είναι. Και εδώ, ωστόσο, μάλλον πρόκειται για πείραμα της ΜΒ ή για τις επιθυμίες του γράφοντος, που θα ήθελε να δει τα πειραματικά αυτοκίνητα να γίνονται πραγματικότητα. Όπως και να έχει το πράγμα, και επειδή φέτος δε με βλέπω να πηγαίνω στην Έκθεση, θα περιμένω να διαβάσω το τεύχος Οκτωβρίου, όπως όλοι οι αναγνώστες.
¶κουσα ότι η κυβέρνηση «μελετάει» την απελευθέρωση του ντίζελ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τι λε, ρε παιδάκι μου, είπα. Και τα εκατοντάδες πετρελαιοκίνητα που βλέπω στην Αθήνα τι είναι; Αντικατοπτρισμός από τη Λαμία; Ως συνήθως, στις ειδήσεις των 8 κάποιος από τους δημοσιογράφους που μιλούν στους υπουργούς με τα μικρά τους ονόματα θα ανακοινώσει ότι επιτρέπονται. Και γιατί όχι, όταν η εξέλιξη στους ντίζελ έχει θεαματικά αποτελέσματα στη μείωση της κατανάλωσης, άρα και των ρυπαντών. Ο 2λιτρος πετρελαιοκινητήρας των 120 ίππων της Audi, για παράδειγμα, καταναλώνει στο Α4 4,2 λίτρα/100 χλμ., εκπέμποντας 134 γραμμάρια CO2/χλμ., και, αν αυτή δεν είναι οικονομία «παπιού», ποια είναι; Αν θέλετε μια πρόβλεψη, η πρωτοπορία της Audi θα ενισχυθεί μετά την εξαγορά της Porsche από το γκρουπ VW, απόδειξη το υβριδικό σύστημα που ετοιμάζεται για τα Α4, Α5, Α6, Α8 και, βέβαια, το μικρό δεινόσαυρο Q5. Η Φρανκφούρτη θα έχει και πολλά «ηλεκτρικά», με πρώτο (φαντάζομαι) το GM Volt, το οποίο έχει προξενήσει μεγάλη εντύπωση στις ΗΠΑ. Όσοι σπεύδουν να ποντάρουν στον ηλεκτρισμό ας μου επιτρέψουν να υπενθυμίσω πως με κάποιον τρόπο πρέπει να παραχθεί - και, αν δεν είναι ο λιγνίτης και το κάρβουνο, τότε πρέπει να είναι οι ΑΠΕ (που οι «τοπικές κοινωνίες» αντιμάχονται σαν τα συλλογικά τους κόμπλεξ) ή το κάρβουνο και η πυρηνική ενέργεια, οπότε ας επιλέξουν από τι επιθυμούν να πεθάνουν.
Παιχνίδια της μνήμης
Αν και τελείωσε τη Νομική ο πατέρας μου, είχε τα ίδια ενδιαφέροντα με μένα ή, μάλλον, εγώ έχω ίδια μ’ εκείνον. Στη βιβλιοθήκη μας υπήρχαν πάντα βιβλία που αναφέρονταν στις μεγάλες ανακαλύψεις της Φυσικής και στα «ιερά τέρατα» των επιστημών του άπειρου και του απειροελάχιστου. Ο όρος «κβάντα» μπήκε νωρίς στο σπίτι, καθώς ο μακαρίτης προσπαθούσε να εξηγήσει τις δυνάμεις που όριζαν το μικρόκοσμο. Το ίδιο και με άλλες λέξεις, που περισσότερο μας εντυπωσίαζαν, παρά τις καταλαβαίναμε, όταν μαζευόμαστε τα βράδια του χειμώνα γύρω από τη σόμπα για να «διαβάσουμε» -στην πραγματικότητα να τον ακούσουμε να μιλάει- για τα μυστήρια του σύμπαντος. Αυτό που συνήθως γινόταν ήταν πως κάποιος διάβαζε μια φράση από ένα βιβλίο ή, αργότερα, από τεύχος της «Εγκυκλοπαίδειας του Ηλίου» και μετά βάζαμε τον Δήμο να μας εξηγήσει τι λέει. Με αυτόν τον τρόπο τα πιτσιρίκια αποκτούσαν τα πρώτα ψήγματα αυτού που οι μεγάλοι αποκαλούσαν «Εγκυκλοπαιδική Μόρφωση». Η ξεχασμένη αυτή «τέχνη» έκανε τα παιδιά να απορούν και να ρωτάνε, πράγμα που, σε συνδυασμό με το μεγάλο σχολείο του δρόμου και της αλάνας, τα σφαιριστήρια και τους μέχρις τελικής πτώσεως πετροπόλεμους αντίπαλων συμμοριών, τα έκανε να μεγαλώνουν σε πραγματικό -και όχι φαινομενικό- περιβάλλον, όπως σήμερα. Δεν έχουν πλέον καμία αξία για κανέναν, αλλά οφείλω να πω σε όσους νέους ακόμα ονειρεύονται πως δεν υπάρχει πιο ωραίος τρόπος να «φεύγεις» από ό,τι μαθαίνοντας. Δεν ήταν απαραίτητο να φύγεις από το σπίτι για να πας «Απ’ τη Γη στη Σελήνη» ή να κατεβείς «20.000 Λεύγες υπό την Θάλασσαν». Αρκούσε να διαβάσεις Ιούλιο Βερν, να ταξιδέψεις από τη Μόσχα στο Ιρκούτσκ με τον «Μιχαήλ Στρογκόφ» ή να εξερευνήσεις τους Πόλους με τις αποστολές των ¶μουντσεν, Σκοτ και Πίρι. Ξέρω ότι κάποιοι αντιδρούν όταν γράφω για εκείνα τα χρόνια, αλλά ακόμη δεν έχω ανακαλύψει την αιτία. Μπορεί να είναι το εύκολο «δε μας χε..., ρε Καββαθά», η ζήλια που υποβόσκει για ό,τι δεν κατάφεραν να κάνουν, αλλά πιο πολύ, μάλλον, είναι η ανικανότητά τους να ονειρευτούν κάτι άλλο από βόλτα στο mall. Να, όμως, που πιστεύω πως και σήμερα, ή πιο πολύ σήμερα, υπάρχουν χιλιάδες παιδιά που ονειρεύονται. Γι’ αυτούς τους νέους, λοιπόν, οι αράδες αυτές, και οι φλώροι, τα μαμόθρεφτα, τα κομπλεξικά και τα καλομαθημένα να πάνε να κουρεύονται, διότι καμία σχέση δεν έχουν με τη Σέχτα.
Εύλογη η απορία τι μ’ έπιασε αυγουστιάτικα. Η απάντηση απλή: παρά το προχωρημένο της ηλικίας, ακόμη ψάχνω να βρω μία ελπίδα στη χαβούζα συναισθημάτων, ιδεών, πρωτοβουλιών και ονείρων που ζούμε. Εύκολο είναι να «θάβεις» τη χώρα σου, αλλά δύσκολο να κάνεις προτάσεις. Τα «παίρνω» όταν τ’ ακούω. Προτάσεις; Πόσες δεκάδες έχουν γίνει απ’ αυτό το περιοδικό και αυτές τις σελίδες; Πολλές. Ποιο το αποτέλεσμα; Το απόλυτο «γράψιμο». Μία και μόνο «υλοποιήθηκε», κι αυτή δεν την έμαθε ούτε ο θυρωρός του Υπουργείου Πολιτισμού (αγώνας με τα ηλιακά οχήματα). Όλες πετάχτηκαν στο καλάθι από ένα συνδυασμό άγνοιας, κομματικής φαυλότητας και «άσ’ τον μαλάκα να λέει». Όλα όσα αναφέρω συνοδεύονται από γραπτές αποδείξεις. Από τον πολυχώρο για τις Επιστήμες και την Τεχνολογία «Τεχνόπολις» (πρόταση στον Έβερτ), τη σχεδίαση «ελληνικού» ταξί για την πόλη, τους διαγωνισμούς βιομηχανικού σχεδίου και το monorail (πρόταση στον Τρίτση) μέχρι τον αγώνα από την Ακρόπολη στην Ολυμπία και, μετά, στην εκάστοτε Ολυμπιακή πόλη (πρόταση σε Καραμανλή-Σιούφα-Τσουκαλά), την αποστολή στον ISS το 2004 (πρόταση στον Καταλληλότερο) μέχρι το Κέντρο Οδικής Ασφάλειας Safetrack (μια πλειάδα Υπουργών Μεταφορών) και, βέβαια, το αυτοκινητοδρόμιο και άλλες που θα αναφερθούν από τον ιστορικό του... 2012!
Διαβάζαμε, που λέτε, πιτσιρίκια για σμήνη γαλαξιών, για λευκούς νάνους και δίδυμα αστέρια, για μαύρες τρύπες και ταξίδια στο Διάστημα με την ταχύτητα του φωτός και άλλα φοβερά και τρομερά για την παιδική φαντασία. Δεν μπορώ να σας περιγράψω τι επακολούθησε όταν ο γράφων παρουσίασε το αποτέλεσμα της... μελέτης: ότι όποιος κινηθεί με την ταχύτητα του φωτός δε γερνάει το ίδιο με εκείνον που μένει στη Γη και πως -εδώ είναι το κλου- όταν επιστρέψει θα μπορεί να είναι πατέρας του... πατέρα του! Παραλίγο να τρελαθούν τα 10χρονα. Μήνες προσπαθούσαν να λύσουν το γρίφο - αφήστε τους έρημους γονείς, που δεν ήξεραν τι να πουν όταν ο κανακάρης τους έλεγε ότι μπορεί να τους γεννήσει! Δεν έχω -μεγάλη- πείρα από 10χρονα, αλλά, απ’ όσα βλέπω, έχω φρίξει. Τα περισσότερα (οι εξαιρέσεις μετριούνται στα δάχτυλα των χεριών) είναι όχι απλώς ακατοίκητα, αλλά φορείς του απόλυτου κενού. Όταν τους μιλάς για οτιδήποτε εκτός απ’ τις ξανθιές των μεσημεριανών εκπομπών, τον Σάκη, τον Λάκη και άλλα υποπροϊόντα της ποπ υποκουλτούρας, σε κοιτάνε μ’ εκείνο το ηλίθιο βλέμμα που δείχνει ότι το διαμέρισμα είναι άδειο. Ποιος φταίει; Πρώτα οι γονείς. Η μητέρα-γύπας, που κουρνιάζει στον ώμο τους προσπαθώντας να φτιάξει αντίγραφο του εαυτού της (αν είναι κορίτσι), και ο πατέρας-γάιδαρος, που προσπαθεί να βάλει τ’ αυτιά του στο κεφάλι του αγοριού. Και βέβαια το σχολείο ή, τουλάχιστον, εκείνο που διαμόρφωσαν τα ενεργούμενα της παγκοσμιοποίησης και του Σόρος. Πάλι με λίγες εξαιρέσεις, που στέκουν σαν φάροι στη θάλασσα της μετριότητας και της ήσσονος προσπάθειας, που, στην Ελλάδα, λέγεται «προοδευτική πολιτική», το σχολείο είναι διαφθορείο ψυχών. Κλείνει, αντί να ανοίγει παράθυρα, μεταβάλλοντας τα παιδιά σε Νεάντερταλ, ή -χειρότερα- σε υπηρέτες του Συστήματος ΦΚΔΚ (Φάε-Κατανάλωσε-Διασκέδασε-Κοιμήσου). Αν υπάρχουν αληθινά σχολεία; Και βέβαια υπάρχουν, και μάλιστα πολλά, αλλά, όπως λέτε στις επιστολές σας, όχι αρκετά για να φέρουν την αλλαγή. Έχω πει δεκάδες φορές (και δε με νοιάζει αν κάποιοι ενοχλούνται) πως ό,τι έκανα στη ζωή μου το οφείλω στην επαφή με την Ένωση Αερομοντελιστών Αθηνών και την Ανεμολέσχη Αθηνών. Η πρώτη με έμαθε να χρησιμοποιώ τα χέρια μου, να φτιάχνω, να σχεδιάζω, να συναρμολογώ και να δοκιμάζω (σε πτήση) τα μοντέλα που κατασκεύαζα. Η δεύτερη με έμαθε να πετάω. Τα άλλα, οι επιτυχίες και αποτυχίες, τα πάνω και τα κάτω, ακολούθησαν, αλλά ό λ α ξεκίνησαν από εκεί. Ξέρω ότι χιλιάδες παλιοί αναγνώστες είναι πλέον γονείς. Μου το λένε όταν συναντιόμαστε, το γράφουν στις επιστολές τους. Είναι οι μόνοι που μαθαίνουν τα παιδιά τους να ρωτάνε. Όχι πόσο κάνουν τα καινούργια Timberland, αλλά πώς γίνονται μηχανικοί, σχεδιαστές, επιστήμονες, καλλιτέχνες. Πώς αλλάζουν, χτίζουν αλλά και καίνε και γκρεμίζουν τα ξεφτιλισμένα «πρότυπα» που προωθεί η «κουλτούρα» του Parasite Beach και του Tsakali Club.
Τον χάσαμε τον ποιητή. Τι είναι αυτά που γράφει ένα μήνα πριν το περιοδικό μπει στον 40ό χρόνο της κυκλοφορίας; Κάτι θέλει να πει και δεν του βγαίνει ή... ου γαρ έρχεται μόνον; Και τα δύο! Και κάτι θέλει να πει και στο βάθος του αρχίζει να διακρίνεται ο Βαρκάρης. Μην ανησυχείτε. Έχω το νόμισμα. Πάντα το είχα. Από τότε που έβγαζα το μπαρούτι από τις οβίδες και τις σφαίρες, αργότερα που άρχισα να πετάω με κάθε λογής πετούμενο ή να (κάνω πως) τρέχω σε αγώνες, το νόμισμα ήταν κάτω από τη γλώσσα για το πέρασμα του Αχέροντα; A propos, που έλεγε και η μακαρίτισσα η μάνα. Έχετε πάει στο ποτάμι; Εγώ ναι, μία αιωνιότητα και μία μέρα πριν, που λέει και ο Τεό στην καλύτερή του (για μένα) ταινία. Καθαρό και όμορφο τότε, και ελπίζω να είναι ακόμη έτσι, ώστε στο σύντομο ταξίδι προς το Επέκεινα να μη βλέπεις νεκρά ψάρια και σκουπίδια. Στις δεύτερες μεγάλες (25 μέρες) διακοπές της ζωής μου είχα την ευκαιρία να δω από κοντά ένα χαρακτηριστικό κομμάτι του ανθού της νεολαίας, και μου έφυγε ο τάκος. Με εξαίρεση τα «πυροβολημένα» της -απέναντι από την Αντίπαρο- Πούντας, που το ένα είναι καλύτερο απ’ τ’ άλλο, τα υπόλοιπα είναι κάτι ανάμεσα σε τούβλο και αλφαμπλόκ. Αυτά, και τον Οκτώβριο μπαίνουμε στα 40, και ένας Θεός ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον στους 40άρηδες. Μην ξεχνάτε... Περισσότερο «Εν Λευκώ» στο costas-cavathas.blogspot.com_ Κ. Κ.
ΧΑΜΕΝΟΣ ΚΡΙΚΟΣ
Μια μέρα, περπατώντας στο νησί, έπεσα πάνω στην αφίσα της Δέσποινας. Η ίδια, θεά όπως πάντα, έλαμπε στο κέντρο της εικόνας. Κοιτάζοντας καλύτερα, βλέπω κάτι πιο ενδιαφέρον: Στο περιθώριο, κάτω δεξιά, δύο σκοτεινές φιγούρες έδειχναν να ζορίζονται. Μπορούσες να νιώσεις τα απειλητικά βλέμματα πίσω απ’ τα μαύρα γυαλιά, διαισθανόσουν το «πρόβλημα» απ’ τα σφιγμένα σαγόνια.
Οι Goin’ Through συνόδευαν φέτος την Κυρία Βανδή στη θερινή περιοδεία της.
Είναι διασκεδαστική η άνοδος ενός είδους που θέλει να ονομάζεται «ελληνικό χιπ χοπ», τη στιγμή που οι γεννήτορές του, οι Active Member, διαλέγουν το δρόμο της εξόδου από το παιχνίδι. Μια πανδημία ραπ μαϊντανών έχει εξαπλωθεί στο μουσικό στερέωμα, η παρουσία τους θεωρείται «must» σε κάθε live και στούντιο ηχογράφησης.
Ήταν γραφτό το είδος να «δέσει» με την ποιητική εκ του προχείρου ιδιοσυγκρασία του «Έλληνα». Ο τυπικός εγχώριος ράπερ, μονίμως βλοσυρός για κάποιο λόγο, φορά καπελάκι, βερμούδα και sneaker, συνοδεύεται από ξέκωλα και εκτοξεύει απειλές μπουκωμένος με το παντεσπάνι κάποιου πολυεθνικού σπόνσορα. Η πρωτόγονη προβληματική του αναλώνεται σε γενικεύσεις εκ του ασφαλούς (η διαφθορά, οι «μαλάκες», η Ελλάδα, που τρώει τα παιδιά της...), η ξύλινη γλώσσα του σώματός του είναι στα μέτρα ενός λόγου που άλλο δεν κάνει από το να αναπαράγει κοινοτοπίες του τύπου «μη μασάς» και «κάνε ό,τι γουστάρεις».
Διόλου παράξενη, λοιπόν, η συνύπαρξη των οργίλων ράπερ με τον κόσμο της νύχτας. Αποτελούν τον χαμένο τον κρίκο ανάμεσα στη συνοφρύωση του «έντεχνου» και τη χλιαρολαγνεία του σκυλάδικου, το οποίο ήρθαν για να ανανεώσουν με έναν αέρα -και καλά- φερεγγυότητας...
Σωκράτης Παπαχατζής
[email protected]